حمل و نقل جاده ای، یکی از قدیمی ترین راه های جابجایی کالا و حمل بارمی باشد، که از نظر قیمت و سرعت، جهت حمل بسیاری از کالاها ،بسیارمناسب است .
زیر ساخت ساختمان، حرفه ترابری جاده ای را ،می توان به راه ها و بارگیر ها تقسیم و قسمت کردبه عنوان مثال، برای نام بردن چند نمونه، از سرویس های شرکت حمل و نقل جاده ای می توان به کامیون یخچالی و محموله های حجیم،ترانزیت کالا و ارسال کالا به صورت درب تا درب را نام برد. بخش حمل و نقل جاده ای ،با آمار سالیانه 600 میلیون تن جابجایی کالاها و 10 میلیون تن ترانزیت کالا ها، نقش مهمی را در حمل و نقل داخلی و بین المللی دارد.
نکته ای که دارای اهمیت می باشد این است که بخش دولتی ،هیچ دخالتی در امور اقتصادی و سرمایه گذاری این عرصه نداشته است و نقش آن به سیاست گذاری،برنامه ریزی و نظارتهای کلان ، محدود می باشد. سازمان راهداری و حمل نقل جاده ای ،عهده دار وظایف دولت در این زمینه می باشد.
حمل و نقل شهری:
حمل و نقل شهری، عبارت است از خدمات حمل و نقلی که در دسترس تمام عموم قرار دارد . از وسایل حمل و نقل عمومی، میتوان به کامیونهای بزرگ و کوچک، وانت ، نیسان ، اتوبوس ، ون و قطارشهری، حمل و نقل سریع «مترو» و قایقهای مسافرتی ،اشاره کرد. حملونقل عمومی بین شهری ،عمدتا توسط: خطوط هواپیمایی، اتوبوسهای بینشهری و خطوط ریلی بینشهری، صورت میگیرد و حمل و جابجایی کالا و اسباب کشی توسط شرکت های حمل و نقل شهری و باربری قابل اجرا می باشد.
خدمات حملونقل عمومی میتوانند بر پایه ی نرخ کرایه، بر اساس فاصله و بهصورت خدمتی که انجام میدهند، سودآور باشند و یا اینکه بودجه ی آن بهصورت یارانه، توسط دولت تأمین بشود که در این صورت ،نرخ کرایه برای مسافران ،ثابت خواهد بود مثل اتوبوس. این خدمات، برای افرادی که از آنها استفاده میکنند، سودآور و قابل بازیابی بوده ، و یا در صورت امکان با پرداخت یارانه، بهصورت محلی، و یا از طرف دولت، قابلکنترل باشد. صدور بارنامه در چند نسخه، از نکات لازم به اشاره ی قانونی، در امر جابجایی کالاها و اثاثیه می باشند .
حمل و نقل ریلی:
خطوط ریلی و حمل و نقل آن، نقش کمرنگی در زمینه ی تجارت حمل ونقل بین المللی را دارد ، اما در حمل و نقل عمومی، می توان از امکانات راه آهن ،استفاده کرد.توسعه ی خطوط راه آهن میتواند نقش مهمی را در زمینه ی پیشرفت حمل و نقل بین المللی در بر داشته باشد .
شرکت حمل و نقل ریلی ،شخصیت حقوقی است ،که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی با گرفتن مجوز، از شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران، که در این قانون راه آهن نامیده میشود ،و با تأمین ناوگان لوکوموتیو و یا واگن مورد نیاز، به منظور جابجایی کالا،مسافر، تأسیس میگردد.
خدمات و مشاغلیرا که شرکت های حمل و نقل ریلی در بر دارند عبارت است از : حمل مواد معدنی مانند: سنگ آهن ، سنگ آهک ، گندله و غیره،حمل انواع کالا از قبیل چوب،کانتینر و غیره ،حمل کالاهای باارزش و فاسد شدنی مثل: برنج ، گندم ، ذرت ،غلات و غیره ،حمل تولیدات فولادی مثل : تیرآهن ، میلگرد ، ورق ، کویل و غیره ،بارگیری و تخلیه ی واگنها در معادن و بنادر مختلف کشور،بازسازی وتعمیر واگنهای ناوگانهای ریلی ،حمل ترکیبی بارهای جاده ای و ریلی و غیره. کلیه ی خدماتی که، مربوط به حمل انواع کالاهای صادراتی، وارداتی و ترانزیتی می باشد را از ایستگاه ها و نقاط مختلف مرزی کشور ،به کلیه ایستگاه های راه آهن کشورهای: آسیای میانه، روسیه، اکراین و ترکیه، سوریه و عراق و کشورهای حوزه ی دریایی بالتیک ،برابر تعرفه های TEA امکان پذیر است.
حمل و نقل دریایی:
این نوع حمل کالا ،حدود 90 درصداین تجارت را تشکیل می دهد .تجارت حمل و نقل بین المللی در این زمینه به خاطر جابجایی و تناژی ،حدود شش میلیون تن از انواع کالاها می باشد، كه تقريبا يك سوم آن را كالاهاي نفتی تشکیل میدهد و يك سوم آن را هم كالاهای فله و خشک و بقيه را كالاهاي غير فله شامل مي شود.
به همین دلیل، بنظر می رسد که ارائه ی هرگونه خدمات مؤثر و بهتر،در زمینه ی حمل و نقل دریایی، از ویژگی های لازم و مؤثر ،در انجام تجارت موفق، و کارآمد بین المللی باشد. حمل و نقل دریایی را می توان یکی از ابزار اصلی توسعه و پیشرفت تجارت و تأمین نیاز های بین المللی، فعالان اقتصادی دانست.
اما هزینه های حمل و نقل و حمل و جابجایی کالا ،بخش قابل توجهی از قیمت تمام شده ی کالا را برای مصرف کنندگان در بر میگیرد. شرکت های حمل و نقل دریایی، جدا از سرویس های حملی که انجام میدهند ، از روش های مختلفی مثل : روش مستقیم ، کراس استافینگ، ترانشیپمنت، چارترینگ، گروپاژ و پروژهای ،کالاهای فله، استفاده ازکانتینر یخچالی و .... استفاده می کنند. پیگری بار و حمل کالا،توسط شرکت ها ،و ارگان های حمل و نقل بین المللی انجام می شود و در همه ی موارد، بارنامه برای کالاها ،صادر می شود.
حمل و نقل زمینی:
حمل و نقل زمینی را می توان در دو حوزه تقسیم بندی کرد:
-حمل کالا ،در محدوده یک کشور، که حمل و نقل داخلی گفته می شود.
-حمل کالا ،بین دو یا چند کشور، که حمل و نقل بین المللی گفته می شود.
حمل و نقل زمینی، نیز مانند دیگر روش های حمل و نقل در سه بخش: زیرساخت،وسایل نقلیه ،و بهره برداری ، طبقه بندی می شود. شرکت های حمل و نقل کالا، معمولا در وبسایت رسمی خود ،خدماتی را که ارائه می دهند ، معرفی نیز می کنند .
این خدمات می توانند به دسته های مختلفی مانند: دربست،گروپاژ،حمل با کامیون یخچالی ،ترانزیت ،خدمات گمرکی در مبدا و خدمات گمرکی درمقصد ، حمل درب تا درب، حمل محموله های حجیم و بزرگ و یا حمل مرکب، که شامل استفاده از، یک یا چند وسیله ی نقلیه زمینی ، ریلی و هوایی می شود ، تقسیم شوند .
وضعیت آب و هوا و ترافیک جاده ای ،تاثیر بسیار زیادی در سرعت عمل و دقت و امنیت این حمل و نقل دارد. همچنین سیاست هایی مانند:(( عوارض جاده ای ، امور مالیاتی و مالیات سوخت در حمل بزرگراهی)) شامل فعالیت هایی می باشد، که کنترل سیستم حمل و نقل را انجام می دهند.در اینگونه حمل و نقل نیز مانند دیگر روش های حمل کالا ،بارنامه صادر می شود.
حمل و نقل هوایی:
حملو نقل هوایی ، مطمئن ترین و بهترین روش حمل و نقل است و برای پیشرفت کشور ایران پرداختن به آن از کارهای ضروری است.
در جهان نو، که زمان ارزش فراوانی پیدا کرده است و در کشور وسیعی، مانند ایران که فواصل زیادی، بین شهر ها وجود دارد، حمل و نقل هوایی میتواند نقش مهمی را در زمینه حمل و نقل بین المللی ایفا کند. تجارت حمل و نقل هوایی، شامل: اجاره ی هواپیما ، خدمات زمینی فرودگاه و رسیدن بسته ، کالا و یا کالا های مورد نظر، در زمینه های مختلف شامل: صنعتی و غیر صنعتی، به مشتریان و یا سایر سرویس گیرندگان و سرویس دهندگان می باشد.
(صنعت هوایی و هوانوردی کشور ،شامل ارگان های سازنده ی هواپیما، شرکت های اپراتور، دستگاه های نظارتی،شرکت های تعمیر و نگهداری ،آموزش های خلبانی،مهمانداری و ...) می باشد . خدمات شرکت های حمل و نقل هوایی می تواند به دسته های مختلفی مثل (صادرات هوایی ، واردات هوایی ، ترانشیپمنت ،کالاهای فاسد شدنی ، کالاهای خطرناک ، چارترینگ پرواز باری ، لوازم شخصی ، بار نمایشگاهی،نمونه های تجاری ، و غیره) تقسیم بندی شود .
قراردادهای بسته شده، با شرکت های هواپیمایی معتبر، و سرعت و دقت بالا،همگی جزء عوامل مهم و رقابتی، برای شرکت های حمل و نقل هوایی به حساب می آید.