دانستنیهای حمل نقل ریلی
دانستنيهاي حمل ونقل ریلی
خطوط ریلی و حمل و نقل ریلی نقش کمی در زمینه ی تجارت حمل ونقل بین المللی را در بر دارد ، لیکن در حمل و نقل عمومی می توان از امکانات راه آهن استفاده کرد. استفاده از وسایل نقلیه ریلی در ترانزیت مزیت هایی دارد از جمله امنیت آن و سالم بودن اینگونه حمل و نقل از نظر زیست محیطی . تا سال گذشته(96) حدود 34 میلیون تن بار از طریق جاده های ریلی توسط قطار ترابری شد . یکی از اهداف سیستم حمل و نقل ریلی رسیدن میزان فریت به 91 میلیون تن تا سال 99 ، اعلام گشت .
لازم به ذکر است استفاده از ناوگان حمل و نقل ریلی در حمل و نقل بین المللی و داخلی برای بار های صنعتی ، چوب و آهن ، مواد اولیه و کالای خشک و فله در ابعاد بالا مناسب خواهد بود . در مواردی که وزن و ابعاد کالا و تعداد آن بالا باشد و استفاده از وسایل نقلیه حمل و نقل جاده ای مناسب نباشد می توان در صورت داشتن کوریدور لازم از قطار برای اینکار استفاده کرد . البته اینگونه کالا قابلیت حمل از طریق هواپیما و کشتی را نیز خواهند داشت . حمل و نقل دریایی حدود 90 درصد این تجارت را تشکیل می دهد و حمل و نقل هوایی در ایران امروزه نیز دارای مشکلاتی است که آمار ترانزیت از این شیوه را کمی پایین می آورد .
اصطلاحات رایج
LRT چيست؟
LRT يا Light Rail Transit ، قطار سبك شهري ميباشد كه متشكل از يك، دو يا سه واگن كه با نيروي برق در سيري كاملاً حفاظت شده يا نيمه حفاظت شده بصورت عموماً هم سطح، زيرزميني و يا بالاتر از سطح زمين (elevated) حركت ميكند و طبق استانداردهاي بينالمللي، ظرفيت حمل اين نوع سيستمها بين 4000 تا 12000 نفر مسافر در ساعت ميباشد. طرح هندسي اينگونه سيستمها به نحوي است كه قطار سبك شهري را قادر ميسازد از قوسهاي با شعاع بسيار پايين (25 متر) و شيب و فرازهاي بسيار تند (6 درصد) به راحتي عبور كند.
مترو (Metro) چيست؟
مترو سيستمي است كه براي جابجايي حجم انبوهتري از مسافر مورد استفاده قرار ميگيرد و طبق استانداردهاي بينالمللي، ظرفيت اين نوع سيستم، 12000 تا 40000 نفر مسافر در ساعت ميباشد. اين سيستم بصورت كاملاً حفاظت شده و در بافت درون شهري عموماً زيرزميني و در حومه بصورت هم سطح با تعداد حداقل 5 واگن به جابجايي مسافر ميپردازد. اين سيستم خود كشش برقي از طريق ريل سوم يا شبكه بالاسري تغذيه ميگردد.
سر فاصله زماني (Headway) چيست؟
فاصله زماني بين خروج يك قطار از ايستگاه تا ورود قطار بعدي به ايستگاه را سر فاصله زماني يا (headway) ميگويند.
پانتوگراف (Pantograph) چيست؟
سيستمي است كه در بالاي وسيله نقليه ريلي قرار گرفته و جريان برق را از شبكه بالاسري به الكتروموتورهاي وسيله نقليه منتقل ميكند.
ريل سوم (Third Rail) چيست؟
ريل سوم، ريلي است كه از نوع استيل با درصد كربن كم و يا تركيبي از آلياژ آلومينيوم كه هدايت جريان برق را از طريق رسيپتور (receptor) بر عهده دارد.
علائم (Signaling) چيست؟
نقش سيستم علائم، حفاظت از قطارها در مقابل تصادف با يكديگر ميباشد همچنين وظيفه كنترل و توقف قطار در هنگام رسيدن به سيگنال توقف و كنترل قطار در قوسها و داخل ايستگاه نيز بر عهده اين سيستم ميباشد. انواع سيستمهاي علائم در قطارهاي LRT به شرح ذيل ميباشد:
1ـ سيستم بلاك ثابت (Fixed Block)
2ـ سيستم بلاك متحرك (Moving Block)
3ـ سيستم كنترلي داخل كابين (Cab- Signaling)
در سيستم بلاك ثابت، مسير بصورت الكتريكي به چند بلاك تقسيم ميشود و محل قطارها بوسيله سيستم از روي اتصال كوتاهي كه چرخها بين دو ريل ايجاد ميكنند، مشخص ميشود. در اين سيستم اطلاعات بوسيله چراغهايي كه در كنار خط تعبيه شده به راننده ارسال ميشود كه هر رنگ اين چراغها، پيام خاصي را به راننده منتقل ميكند. سيستم بلاك متحرك براساس محاسبه دائمي فاصله ايمن جلوي قطار، عمل ميكند كه با توجه به نتايج اين محاسبات، سرعت، شتابگيري و شتاب ترمزگيري را براي هر قطار مشخص ميكند. در سيستم كنترلي داخل كابين، سيستم كدي را به هر مدار راه (track circait) اختصاص ميدهد و محل قطار را بوسيله امواج راديويي و با آنتني كه روي هر قطار وجود دارد، مشخص ميكند. اين كد، حداكثر سرعت مجاز در هر بلاك و طول مسير ساعت تصويب شده را در داخل كابين به راننده اعلام ميكند.
گاباري (Clearavce Envelope) چيست؟
جهت سير ايمن در طول مسير، نياز به فضاي آزادي در اطراف وسيله نقليه ريلي ميباشد كه متشكل است از گاباري استاتيكي و گاباري ديناميكي. گاباري استاتيكي فضاي آزاد اطراف وسيله نقليه ريلي در حالت سكون ميباشد كه معمولاً در ايستگاهها اتفاق ميافتد. دياگرام گاباري استاتيكي توسط شركت سازنده جهت بهرهبرداري در طراحي ايستگاه ارائه ميگردد. گاباري ديناميكي را نيز كه شركت سازنده وسيله نقليه ريلي ميبايست ارائه دهد، همرا با پارامترهاي ديگر از جمله رواداري (تلورانس) نگهداري خط به علاوه اثرات دو در قوس در محاسبات قطر تونل يا فضاي آزاد زيرگذرها مورد استفاده قرار ميگيرد.
جريانهاي سرگردان (Sttray Current) چيست؟
در سيستمهاي ريلي كه با شبكه برق D.C. اعم از شبكه بالاسري يا ريل سوم كار ميكنند، شبكه truction سيستم به عنوان قطب مثبت اين مدار جريان و ريلها به عنوان قطب منفي مدار جريان محسوب ميشوند. جريان الكتريكي D.C. از طريق پستهاي برق به وسيله نقليه منتقل و از آنجا به ريلها كه قسمت منقي مدار جريان هستند، انتقال مييابد. اين جريان بايد مجدداً از طريق ريلها به پستهاي برق انتقال يابند. چنانچه ريلها به نحوي ايزوله نباشند، در محل اتصال ريل به تراورسها (پابند)، اين جريان نشتي كرده و پديدهاي به وقوع ميپيوندد كه اصطلاحاً به آن جريان سرگردان (Sttray Current) ميگويند. جريانهاي سرگردان جهت بازگشت به پستهاي برق به تأسيسات فلزي مدفون شده در خاك از قبيل لولههاي آب، گاز، كابلهاي برق، تلفن، آرماتورهاي فولادي و … نفوذ كرده و هنگام خروج از آنها باعث ايجاد خوردگي در آنها ميشود.
چه استاندارديهايي براي طراحي راهآهن استفاده ميشود ؟
استانداردهاي مورد استفاده در طرح راهآهن بسته به موضوع طراحي متفاوت است ولي بطور كلي استانداردهاي بينالمللي EUROCOOE , UIC ، AREMA و GOST و استانداردهاي داخلي مصوب سازمان مديريت و برنامهريزي مانند نشريه 139، نشريه 101، آبا و …در طرح راهآهن در داخل كشور بينالمللي مورد استفاده قرار ميگيرد.
درطراحی راه آهن ا در خارج از کشور فقط کدهای بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد.
به طور كلي مطالعه يك مسير راهآهن جديد شامل چه مراحلي ميباشد؟
. براي پروژههاي ریلی خارج از كشورمعمولا سه مرحله زير پيشنهاد ميشود :
1ـ مطالعات پیش امکان سنجی (Prefeasibility) : در اين بخش با يك بررسي اوليه توجيه داشتن پروژه براي مطالعه و اجرا بررسي ميشود . چنانچه پروژه داراي توجيه لازم از نقطه نظر فني، اقتصادي و اجتماعي باشد مطالعات مرحله بعد صورت ميگيرد.
2ـ مطالعات مقدماتي (Preliminary) : در اين مرحله گزينههاي مختلف ممكن براي مسير و تمامي اجزاي پروژه به صورت مقدماتي بررسي شده و طرحهاي پيشنهادي ارئه ميشود. براي انتخاب گزينه بهتر بايستي مقايسات اقتصادي و فني كامل صورت گيرد.
3- مطالعات اجرايي: از اين بخش مسير انتخاب شده در مطالعات مرحله اول بطور كامل و دقيق طرح شده و تمامي جزئيات پروژه در حد اجرا ارائه ميشود.
مطالعات پروژههاي داخل كشور در بيش از سه مرحله فوق انجام شده و طبق نظام فني و اجرايي سازمان مديريت و برنامهريزي در برخي موارد در هفت مرحله انجام ميشود. البته اين مراحل شباهت زيادي به سه مرحله قبل دارد.
سرعت طراحي خطوط داخل كشور به چه ميزان ميباشد؟
طرح راهآهنهاي داخل كشور معمولا به گونهاي صورت ميگيرد كه در نقاط با عارضه كم وغير كوهستاني، مشخصات هندسي طرح، سرعت 160 كيلومتر بر ساعت را تامين كند. در نقاط پر عارضه و كوهستانی براي كاستن هزينههاي طرح بصورت موضعي سرعت طرح ممكن است تا 100 كيلومتر بر ساعت كاهش داده شود البته در برخي مسيرها مثل قم ـ اصفهان، سرعت طرح 250 كيلومتر بر ساعت و اصفهان ـ شيراز كل مسير 160 كيلومتر بر ساعت در نظر گرفته شده است.
تعریف و وظایف شرکت حمل و نقل بین المللی چیست؟
ترابری در تبریز ترابری شهرام گلعذاری:
شرکت هایی که وظیفه حمل و نقل کالاها در کشورهای مختلف را بر عهده دارند و بارنامه ها و مجوزها را صادر میکنند شرکت های حمل و نقل بین المللی نام دارند.
شرکت حمل و نقل بین المللی با توجه به نوع دقیق فعالیت هایی که در زمینه جابجایی کالاها مابین کشورهای مختلف انجام میدهند نام های دیگری را نیز به خود اختصاص داده اند .
از دیگر نام هایی که برای این نوع شرکت ها انتخاب شده است میتوان به شرکت فورواردر و یاشرکت کریر و … اشاره کرد که هر کدام به نوبه خود بخش خاصی از حمل و نقل بین المللی را بر عهده دارند .مدیریت این نوع شرکت حمل و نقل بین المللی ،خصوصی است و این خصوصی بودن باعث می شود تا کارمندان زبردست و باهوشی در این میان رشد کرده و رقابت در بین این شرکت ها زیاد شود . این کارمندان بعد از گذشت چندین سال و کسب تجارب چندین ساله میتوانند رشد قابل توجهی از نظر کاری و مالی داشته باشند .
شرکت حمل و نقل بین المللی:
یکی از انواع این شرکت حمل و نقل بین المللی که در بالا نام بردیم شرکت های کریر بودند . شرکت های کریر در این زمینه شرکت هایی هستند که زیر شاخه و زیر مجموعه شرکت حمل و نقل بین المللی هستند که عملیات انتقال کالا و بارها را به صورت زمینی انجام میدهند . این شرکت ها از وسیله های شخصی خود برای انتقال استفاده می کنند و یا وسیله هایی را برای این مبادلات اجاره میکنند و با آنها قرارداد هایی می بندند.نوع دیگری از این شرکت ها، شرکت های فورواردر هستند که باز هم زیر مجموعه و زیر شاخه شرکت های حمل و نقل بین المللی هستند .
تفاوت این شرکت حمل و نقل بین المللی با شرکت کریر این است که شرکت فورواردر میتواند از انواع روشهای حمل و نقل اعم از زمینی ، ریلی ، دریایی و انواع روش های دیگر برای انتقال کالا استفاده کنند.شرکت های فورواردر در زمینه شرکت های حمل و نقل، بسیار بزرگ و با عظمت تر از انواع دیگر هستند .
دارای دفتر مرکزی بزرگ و مجهز ، کارمندان کار آزموده و حرفه ای ، اساتید مجرب و .. هستند که این موارد باعث شده است در میان سایر شرکت ها بدرخشند و جایگاه بسیار خاص تری داشته باشند.شرکت حمل و نقل بین المللی خط سبز کاسپین در زمینه های حمل دریایی، حمل زمینی و حمل ریلی و خدمات گمرکی فعالیت می کند و تجربه چشم گیری در این زمینه دارد. ما تعهد داریم که توسط تیم با تجربه خط سبز کاسپین بهترین سرویس را به مشتریان ارائه دهیم.
و تمام
ترابری در تبریز ترابری شهرام گلعذاری.
برنامه ریزی ترابری
برنامه ریزی ترابری
ترابری شهرام ترابری بهترین ترابری تبریز تقدیم می کند :
برنامه ریزی ترابری به بررسی تقاضا برای شدآمد (ترافیک) و میزان رشد شدآمد می پردازدچ تا با استفاده از آن در مورد راهبرد امکانات ترابری موجود یا امکانات جدید مانند شبکه راهها، خطوط راه آهن، فرودگاه ها و … تصمیم گیری شود. هدف نهایی از برنامه ریزی ترابری دستیابی به سطح سرویس بالاتر، بهبود ایمنی، صرفه جویی در مصرف انرژی، رشد اقتصادی، افرایش دسترسی می باشد.
شناسایی وضعیت موجود
تعریف مسئله
جستجو برای راه حلهای ممکن
تحلیل عملکردی گزینه ها
انتخاب گزینه برتر
طراحی دقیق و اجرا
معمولاً برنامه ریزی می تواند در دو افق کوتاه مدت و بلند مدت انجام پذیرد. برنامه ریزی کوتاه مدت (یک تا پنج ساله) بیشتر برای مدیریت بهتر امکانات موجود مانند زمان بندی چراغ های راهنمایی، راه های موجود و غیره بکار می رود و برنامه بلندمدت (۲۰ تا ۲۵ ساله) برای امکانات جدید مانند شاهراه ها و بزرگراه های جدید، خطوط اتوبوس رانی و شبکه ترابری عمومی و غیره بکار می رود.
عناصر بنیادی مهندسیترابری عبارت اند از:
مفاهیم برنامه ریزی حمل شامل موارد زیر می باشد.
تبادل الکترونیک اطلاعات برای امور اداری تجاری و ترابری:
تبادل الکترونیکی اطلاعات برای امور اداری، تجاری و ترابری یا ادیفکت (به انگلیسی: EDIFACT، مخفف Electronic Data Interchange For Administration, Commerce and Transport) یک استاندارد تبادل الکترونیکی داده است که زیر نظر سازمان ملل ایجاد شده و هدف از آن ارائهٔ استانداردهایی است برای:
مجموعهٔ قوانین دستوری برای ساختار داده
فرایند تعاملی تبادل داده
پیام های استاندارد که تبادل بین کشورها و صنایع مختلف را ممکن سازند.
مهندسی ترابری:
مهندسی ترابری کاربرد فناوری و اصول علمی در برنامه ریزی، طراحی عملکردی، بهره برداری و مدیریت تسهیلات برای گونه های مختلف ترابری برای فراهم کردن حرکت امن، کارآمد، سریع، آسوده، اقتصادی و سازگار با محیط زیست برای انسان و کالا (ترابری) است. این رشته، زیرشاخه ای از مهندسی عمران است. اهمیت مهندسی ترابری در حرفهٔ مهندسی عمران را می توان با تعداد بخش های انجمن مهندسان عمران آمریکا که مستقیماً با ترابری سر و کار دارند، مشاهده کرد. از ۱۸ بخش این انجمن، ۶ بخش آن (شامل هوافضا؛ ترابری هوایی؛ جاده ها؛ خطوط لوله؛ راه های آبی، بنادر، سواحل و اقیانوس ها؛ ترابری شهری) مربوط به ترابری هستند.برنامه ریزی، طراحی، ساخت و بهره برداری از بزرگراه ها، جاده ها و سایر تسهیلات مربوط به وسایل نقلیه و قلمروهای دوچرخه سواری و پیاده روی را انجام می دهند.
نیازهای ترابری عمومی را تخمین می زنند و منابع مالی مورد نیاز را تأمین می کنند.
مکان های دارای حجم بالای ترافیک و تصادف را تحلیل می کنند تا ایمنی و ظرفیت را افزایش دهند.
از اصول مهندسی عمران برای بهبود سیستم ترابری بهره می برند.
طراحی مهندسی:
جنبه های طراحی مهندسی ترابری مربوط به عناصر برنامه ریزی شهری هستند و شامل تصمیم گیری برای پیش بینی فنی و عوامل سیاسی است. پیش بینی فنی سفر مسافر معمولاً شامل مدل برنامه ریزی ترابری شهری است که نیازمند تخمین میزان تولید سفر، مقصد سفر، انتخاب روش سفر و تعیین مسیر است. در پیش بینی های پیچیده تر می توان سایر جنبه های تصمیم گیری مسافر از جمله مالکیت خودروی شخصی، زنجیره سفر و انتخاب مکان شخصی یا تجاری (پیش بینی کاربری زمین) را نیز در نظر گرفت. تمرکز مهندسی ترابری بر سفرهای انسانی است؛ زیرا غالباً این سفرها اوج تقاضا در سیستم ترابری را ایجاد می کنند.
مهندسی ترابری اساساً شامل برنامه ریزی، طراحی، ساخت، نگهداری و بهره برداری تسهیلات ترابری است. این تسهیلات برای استفاده از ترابری هوایی، جاده ای، ریلی، خط لوله، آبی و حتی فضایی است. جنبه های طراحی مهندسی ترابری شامل محاسبهٔ مقادیر تسهیلات ترابری (مانند تعداد خطوط و ظرفیت تسهیلات)، تعیین مواد و ضخامت روسازی و هندسهٔ مسیر است. پیش از برنامه ریزی باید فهرست منطقه بر پایه اطلاعات موجود تهیه شود یا داده های موجود در صورت مناسب بودن به کار روند. این فهرست بر اساس اطلاعات موجود در زمینه جمعیت، کاربری زمین، فعالیت اقتصادی، تسهیلات و خدمات ترابری، الگوهای سفر و میزان آن ها، قوانین و آیین نامه ها، منابع مالی محلی و ارزش ها و انتظارات جامعه تهیه می شود.
مهندسی عمران ترابری:
رشته راه و ترابری یکی از گرایش های رشته مهندسی عمران در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری می باشد. دانشجویان این رشته در زمان تحصیل مطالب مختلفی از انواع طرح های هندسی مسیرهای زمینی شامل ریل و جاده و همچنین انواع روسازی های صلب و غیر صلب و هم چنین مدل های مختلفی از انواع حمل و نقل های هوایی و زمینی و دریایی را با آموزش در کنار پژوهش فراا می گیرند
مهندسی راه و ترابری گرایشی است که در آن اصول و استانداردهای نوین در ساخت راه های جدید و بهسازی راه های قدیمی مورد توجه و پژوهش قرار می گیرد.
هدف این دوره، آموزش افرادی است که در نهایت دارای توانایی های لازم جهت طراحی و نظارت بر اجرای پروژه های تخصصی در زمینه مهندسی راه و ترابری گردند و ضمناً توان تحقیقاتی کافی جهت حل مسائلی که در این زمینه ها با آن روبرو می شوند را دارا باشند. این پروژه های تخصصی می تواند شامل راه، راه آهن، فرودگاه، حمل و نقل و ترابری باشد. تشکر از شما …..شرکت ترابری شهرام ترابر تبریز.
ترابری در نقاط مختلف جهان و ایران:
ترابری در ایران:
مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن
انواع حمل و نقل موجود در دنیا به قرار زیر است:
حمل و نقل زمینی به دو دسته تقسیم می شود:
راه های شوسه به چند گروه تقسیم می شوند:
ترابری در تبریز:
![میدان ساعت تبریز](http://shetco.ir/wp-content/uploads/2019/10/0d3c798e-42cd-42b6-a269-0a08d8084cdb-840x560-300x200.jpg)
![میدان ساعت تبریز](http://shetco.ir/wp-content/uploads/2019/10/0d3c798e-42cd-42b6-a269-0a08d8084cdb-840x560-300x200.jpg)
میدان ساعت تبریز
فرودگاه بین المللی تبریز در سال ۱۳۲۹ خورشیدی و در زمان سلطنت محمدرضا شاه پهلوی تأسیس شد. این فرودگاه اکنون به عنوان یکی از چهار فرودگاه آسمان باز ایران، در حال ارائهٔ خدمات به پروازهای داخلی، خارجی و عبوری است.
ترابری در تهران:
![تهران](http://shetco.ir/wp-content/uploads/2019/11/تهران-300x200.jpg)
![تهران](http://shetco.ir/wp-content/uploads/2019/11/تهران-300x200.jpg)
تهران
فرودگاه بین المللی امام خمینی نیز با وسعتی بیش از ۱۵ کیلومتر مربع در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی تهران واقع شده است و ظرفیتی حدود ۷٫۵ میلیون مسافر در سال دارد.
ترابری در توکیو
![توکیو](http://shetco.ir/wp-content/uploads/2019/11/توکیو-300x200.jpg)
![توکیو](http://shetco.ir/wp-content/uploads/2019/11/توکیو-300x200.jpg)
توکیو
فرودگاه بین المللی توکیو که بیشتر با نام فرودگاه هانه دا مشهور است در منطقهٔ اوتا و فرودگاه بین المللی ناریتا در استان چیبا دو فرودگاه اصلی توکیو هستند.
غرب توکیو:
ترابری در چین:
![چین](http://shetco.ir/wp-content/uploads/2019/11/چین-300x159.jpg)
![چین](http://shetco.ir/wp-content/uploads/2019/11/چین-300x159.jpg)
چین
بندرها در چین از راه آبی بیشتر استفاده می کنند و فرودگاه ها در سراسر کشور در حال بهبود هستند.
تاریخچه ترابری در تبریز :
فرودگاه بین المللی:
فرودگاه بینالمللی تبریز در سال ۱۳۲۹ خورشیدی و در زمان سلطنت محمدرضا شاه پهلوی تأسیس شد. این فرودگاه اکنون به عنوان یکی از چهار فرودگاه آسمانباز ایران، در حال ارائهٔ خدمات بهپروازهای داخلی، خارجی و عبوری است. پروازهای تبریز-استانبول، تبریز-دبی، تبریز-دمشق، تبریز-مدینه و تبریز-جده ، تبریز-نجف، تبریز-بغداد و پروازهای داخلی بهصورت هفتگی و روزانه از این فرودگاه بهشهرهای تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، اهواز، بندرعباس، جزیره کیش، ماهشهر، رشت و عسلویه انجام میپذیرد.
شرکتهای هواپیمایی «ایران ایر»، «ایران ایرتور»، «هواپیمایی کاسپین»، «کیش ایر»، «ارم ایر»، «هواپیمایی آسمان»، «ماهان ایر»، «هواپیمایی ساها»، «هواپیمایی تابان»، «هواپیمایی نفت»، «تورکیش ایرلاین» و «سعودی ایرلاین» بهاین فرودگاه پرواز دارند.
این فرودگاه دارای ترمینال پروازهای داخلی، بینالمللی و حج و تسهیلات گمرک، قرنطینه، رستوران، سالن غذاخوری و سالن سیآیپی برای میهمانان مخصوص میباشد .پایانهٔ جدید این فرودگاه در آبان ۱۳۸۶ بهبهرهبرداری رسیدهاست و در این مکان، یک ساختمان مخصوص سرویس پذیرایی هواپیمایی ملی و ساختمان هواشناسی و موتورخانه وجود دارد.
ایستگاه راهآهن تبریز :
ایستگاه راهآهن تبریز در سال ۱۲۹۵ خورشیدی با بهرهبرداری از محور تبریز-جلفا بهطول ۱۴۹ کیلومتر در تبریز افتتاح شد؛ و پس از آن در سال ۱۳۳۷ خورشیدی محور تبریز-تهران بهطول ۷۴۸ کیلومتر به بهرهبرداری رسید.
طراح اولیه این ایستگاه معمار فرانسوی فرنان پویون میباشد. طراح ساختمان جدید این ایستگاه حیدر غیایی بودهاست. این ساختمان در اسفند ماه ۹۵ به ثبت ملی رسید. از ویژگیهای برجستهٔ ایستگاه راهآهن تبریز میتوان به حمل و نقل بینالمللی کالا به ترکیه و اروپا از طریق محور تبریز-رازی ، حمل و نقل بینالمللی کالا به جمهوری خودمختار نخجوان از طریق محور تبریز-جلفا و تنها خط برقی راهآهن در ایران (خط برقی تبریز-جلفا) اشاره کرد.
قطار شهری یا همان مترو:
عملیات اجرایی قطارشهری تبریز از سال ۱۳۸۰ آغاز شدهاست. مترو تبریز در پنج خط ساخته میشود که پس از خطها نه گانه تهران و خطها شش گانه کرج, بیشترین شمار خطها مترو در ایران را داراست. چهار خط این راهآهن داخلی و یک خط آن بیرون از حومه است.
بر اساس برنامهریزی انجامشده، خط ۱ به درازا ۱۸ کیلومتر از میدان ائلگلی تا کوی لاله و خط ۲ به دازا ۲۷ کیلومتر از دانشگاه آزاد اسلامی تا قراملک خواهد بود. خط خارج از حومه (مسیر پنجم) نیز به دارازا ۲۰ کیلومتر از شهر جدید سهند تا تبریز خواهد بود. پیشبینی میشود، قطارشهری تبریز، قادر بهجابهجائی ۳۰٬۰۰۰ نفر بهوسیله ۳۰ قطار در هر ساعت و در هر جهت از خطها پنجگانه باشد
سامانه اتوبوس تندرو :
سامانه اتوبوس تندرو، پس از تهران در تبریز بهاجرا درآمدهاست. محدودهٔ تردد این سامانه در این شهر، از میدان بسیج در ورودی شرقی تبریز تا میدان راهآهن در غرب این شهر است که بهطور کلی مسافتی حدود ۱۸ کیلومتر را شامل میشود.
البته بهدلیل عبور این سامانه از مرکز شهر که اغلب از ترافیک سنگینی برخوردار است، با تدبیر قوانینی، از ورود خودروها شخصی در محدوده مرکزی تبریز جلوگیری میشود و تنها اتوبوسها میتوانند از این مناطق عبور کنند. این کار، باعث علاقه مردم بهاستفاده از وسائل حمل و نقل عمومی در مرکز شهر و از سوی دیگر باعث نارضایتی ساکنین محلههای واقع در مسیر شدهاست.
برای ایجاد راه ویژه اتوبوسهای تندرو، خیابان امام خمینی (ره) حد فاصل میدان ساعت تا میدان جانبازان (فلکه دانشگاه) به صورت یک طرفه برای خودروها عادی درآمده است و باند برگشت توسط نردهها فلزی جدا شده و به عنوان راه ویژه رفت و برگشت اتوبوسها تندرو مورد استفاده قرار میگیرد.
اکنون ۵۰ دستگاه اتوبوس تندرو در خطوط معینشده و در فاصله زمانی کمتر از پنج دقیقه، از ایستگاهها اتوبوس می گذرند.